We hebben het er vaak over en nog vaker geven we ze overal de schuld van, je hormonen. Als je even niet zo lekker in je vel zit, je iets te vaak onaardig doet tegen je vriend(in) of je gewoon zin hebt in chocola, we schuiven het maar wat graag af op onze hormonen. Er wordt vaak gezegd dat dit er allemaal bij hoort en dat we hier als vrouw mee moeten leren leven. Tot het moment dat je graag zwanger wilt worden en je dan veel bewuster bezig bent met de hormonen in je lichaam en alles wat daarbij komt kijken. Want om zwanger te kunnen worden moeten je hormonen wel in balans zijn. Als je je er wat meer in verdiept vind je hier al snel informatie over. Door onder andere voeding, weinig stress, beweging en leefstijl kunnen je hormonen meer in balans komen. Maar hoe weet je nu, hoe en óf jouw hormonen in balans zijn?
Cyclus
Alles begint met het kennen van je eigen cyclus. Zodra je hier meer inzicht in hebt weet je precies waar het eventuele probleem zich bevindt en kun je veel gerichter aan de slag. Start dus met het bijhouden van je cyclus. Schrijf iedere dag op wat er gebeurt. Hoe ziet je afscheiding of menstruatie eruit, wat is je temperatuur en wanneer is je eisprong (of ovulatietest positief). Dag 1 is de eerste dag van je menstruatie en ga door tot je volgende menstruatie. Je cyclus bijhouden is voor iedereen die zwanger wilt worden een goed idee. Dit kan als je net gestopt bent met de anticonceptie om erachter te komen hoe jouw eigen cyclus eruit ziet, maar het is nog steeds heel waardevol om het ook te weten als je al langer bezig bent en zelfs al in de medische molen zit. In het ziekenhuis testen ze je hormonen vaak aan het begin van het traject, maar gedurende het proces verandert er veel in je lichaam en kan het zomaar zijn dat een half jaar later je hormonen er heel anders uit zien. Het is dus verstandig om dit zelf ook altijd nog bij te houden. Zo krijg je veel informatie over de hormonen in je lichaam en kun je er gericht mee aan de slag.
Je cyclus heeft vier fasen:
Fase 1: Het rijpen van de eicel
De eicel rijpt in één van de eierstokken. Een eicel rijpt onder invloed van het hormoon oestrogeen.
Fase 2: De eisprong/ovulatie
Tijdens de eisprong of ovulatie komt de rijpe eicel los van de eierstok. Via de eileider komt ze, mogelijk al bevrucht, terecht in de baarmoeder. De eisprong duurt 1 tot 2 dagen, en vindt gemiddeld plaats rond de 14e dag van de cyclus. In deze fase ben je het meest vruchtbaar.
Fase 3: Het baarmoederslijmvlies wordt dikker
Je baarmoeder maakt zich klaar om een eventueel bevruchte eicel in te nestelen. Deze fase heet ook luteale fase. De baarmoeder maakt daarvoor extra slijmvlies aan. Deze fase duurt gemiddeld 12 tot 14 dagen. In deze periode kan je last hebben van premenstrueel syndroom (PMS). In deze fase produceert je lichaam vooral het hormoon progesteron.
Fase 4: Menstruatie
Als er geen bevruchting heeft plaatsgevonden, stoot het lichaam het extra baarmoederslijmvlies en het onbevrucht eitje af. Dat veroorzaakt bloedverlies: de menstruatie.
De menstruatie duurt ongeveer vijf dagen. Daarna begint een nieuwe cyclus.
Je ovulatie:
Tijdens je cyclus komt een rijpe eicel vrij, dit is de ovulatie. Wanneer deze vrij komt kan de eicel worden bevrucht door de zaadcel. Het zaad van de man kan tot ongeveer vijf dagen blijven leven in je lichaam. De eicel is de eerste uren na de ovulatie het meest vruchtbaar, daarna wordt de kans op bevruchting snel kleiner. Als je wilt weten wanneer je vruchtbare dagen zijn, is het daarom van belang om te weten wanneer je ovulatie is.
5 symptomen van de ovulatie
1. LH-piek
LH staat voor luteïniserend hormoon. De hoeveelheid van dit hormoon in je lichaam is zo’n 2 dagen voor de eisprong op z’n hoogst; de LH-piek.
2. Eisprong voelen
Het is mogelijk dat je de eisprong voelt. Bij ongeveer 1 op de 5 vrouwen is dit het geval. Het voelt als een stekende pijn op de hoogte van een van de twee eileiders.
3. Veranderd slijm uit je baarmoederhals
De vaginale afscheiding is tijdens de vruchtbare dagen anders. Dit slijm is helder, doorzichtig en elastisch. Het voelt nat en glibberig. Als je niet vruchtbaar bent, is het slijm wit of gelig en brokkelig..
4. Veranderingen aan de baarmoedermond
Je kan je baarmoedermond voelen met één of twee vingers in je vagina. Vlak voor de eisprong verandert de stand van je baarmoedermond. Deze komt hoger te liggen, opent zich een beetje en voelt zacht aan. Na de ovulatie sluit de baarmoedermond en wordt deze harder.
5. Stijging van de lichaamstemperatuur
12-24 uur na de eisprong, vindt er (o.i.v. het hormoon progesteron) een temperatuurstijging plaats van 0,3 tot 0,5 graden Celsius. De temperatuur blijft vervolgens zo hoog en daalt vlak voor de nieuwe menstruatie weer naar het niveau van dag 1. Let er wel op dat de stijging dus na je ovulatie plaatsvindt en je vruchtbare dagen dan al geweest zijn.
Onregelmatige cyclus/hormonale klachten
Symptomen van een hormonale disbalans:
- Onrustige huid, veel puistjes of vlekjes
- Moe, lusteloos en geen energie
- Dun of uitvallend haar
- Snel geïrriteerd of vaak depressieve gevoelens
- Niet goed kunnen afvallen
- Meeste vet zit rond je buik
- Veel trek in zoete dingen (gevoel van laag bloedsuikers)
Als je al gedurende een langere periode last hebt van twee of meer symptomen dan kun je ervan uitgaan dat je hormonen uit balans zijn. Op lange termijn kan dit leiden tot verschillende vruchtbaarheidsproblemen en je voelt je daarnaast vaak ook niet zo gelukkig. Genoeg redenen dus om er iets aan te doen en ervoor te zorgen dat je weer gezond en gelukkig door het leven gaat!
Wat de oorzaken hiervan kunnen zijn.
1. Spijsvertering
Gezonde, goed werkende darmen zijn enorm belangrijk als je zwanger wilt worden. Heb je vaak last van een opgeblazen gevoel, buikpijn, obstipatie of juist vaak diarree? Grote kans dat je overgevoelig bent voor een aantal voedingsmiddelen. Doordat je darmen daardoor niet goed werken kunnen ze ook niet de juiste vitamine en mineralen opnemen waardoor je tekorten kunt krijgen.
2. Vitamines & mineralen
Tekorten in vitamines en mineralen lijkt onschuldiger dan het is. Het kan ervoor zorgen dat je hormonen uit balans zijn en met deze tekorten krijg je je hormonen ook niet snel weer in balans. Zorg dus dat je weet hoe het er bij jou uit ziet. Vraag een bloedtest aan. Vanaf 1 mei kun je je laten testen bij mij in de praktijk door middel van een EMB bloedtest. Je kunt ook een bloedtest aanvragen bij je huisarts.
3. Voeding
Als jouw voedingspatroon veel suikers, bewerkte voedingsmiddelen of snelle koolhydraten bevat dan heeft dat grote impact op je hormoonbalans. Ook veel maaltijden op een dag of vaak snacken tussendoor laat je suikerspiegel schommelen waardoor je hormonen niet goed in balans komen. Je komt daardoor sneller aan (vooral rond je buik) en afvallen lukt vaak niet goed.
4. Stress
Een druk leven is iets wat bij ons hoort en wat ook helemaal niet erg is. Stress ervaren we allemaal en hoeft dus niet schadelijk te zijn. Te veel druk en dus weinig rust in je lichaam en hoofd kan voor langdurige stress zorgen. Hierbij komt er te veel en te vaak het hormoon cortisol vrij wat ervoor zorgt dat je hormonen uit balans raken.
5. Jezelf wegcijferen
Veel vrouwen die zwanger willen worden zetten zichzelf op de laatste plaats en denken meer aan anderen dan aan zichzelf. Het is heel goed om rekening te houden met anderen en liefdevol met iedereen om te gaan, maar daarbij mag je niet je eigen grenzen vergeten. Dit geldt niet alleen voor je relaties, maar ook met werk of studie. Heb je dus soms geen zin om af te spreken of heb je het al druk zat op werk dat die ene klus van je collega er niet meer bij kan? Zeg nee! Kom voor jezelf op en wees lief voor jezelf.
